Elektrik Fırtınası Sırasında Ne Yapılmalı?
İçerik
- Elektrik Fırtınası Güvenliği Neden Önemlidir?
- İçeride Kalın Ama Rahat Olmayın
- 1. Elektrikli Aletleri Kullanmayın
- 2. Duş Almayın veya Akan Su Kullanmayın
- 3. Beton Duvarlara veya Zeminlere Yaslanmayın
- Dışarıda Kaçınılması Gereken Aktiviteler
- 1. Ağaçların Altında Durmayın
- 2. Açık Alanlarda ve Tepelerde Durmayın
- Göz Ardı Edilebilecek Aktiviteler
- 1. Metal Eşyalara Dokunmayın
- 2. Kablolu Telefon Kullanmayın
- Arabalarınız Hakkında Ne Düşünmelisiniz?
- Yıldırım İkinci Kez Çarpar mı? Efsaneler ve Gerçekler
- Sonuç
Gökyüzü karardığında ve yıldırım çakmaya başladığında, çoğumuz içeri girmeyi alışkanlık haline getirmiştir. Ancak, elektrik fırtınası sırasında güvende olmak yalnızca içeri girmekten daha fazlasını gerektirir. Nelerden kaçınmanız gerektiğini bilmek hayat kurtarıcı olabilir. Doğanın en güçlü gösterilerinden biri sırasında sizi riske atabilecek günlük alışkanlıkları ve davranışları inceleyelim.
Elektrik Fırtınası Güvenliği Neden Önemlidir?
Her yıl, yıldırım çarpmaları yaralanmalara, maddi hasarlara ve bazen de maalesef can kayıplarına yol açmaktadır. Bu tür olayların çoğu, insanların farkında olmadan tehlikeye girmelerine neden olan aktiviteler yüzünden gerçekleşir. Biraz bilgi sahibi olarak bu riskleri önemli ölçüde azaltabilirsiniz.
İşte elektrik fırtınalarında kaçınılması gereken en önemli şeyler ve bu davranışların arkasındaki mantık.
İçeride Kalın Ama Rahat Olmayın
İçeri girmek, elektrik fırtınası sırasında alabileceğiniz en güvenli önlemlerden biridir, ancak içerideyken bile riskler vardır. İşte kaçınmanız gerekenler:
1. Elektrikli Aletleri Kullanmayın
Televizyon, bilgisayar veya kablolu telefon gibi aletleri kullanmak, fırtına sırasında tehlikeli olabilir. Neden? Yıldırım, elektrik hatlarına çarptığında, bu yüksek voltajlı elektrik akımı evinizin elektrik tesisatına geçebilir.
Somut örnek: Bir fırtına sırasında TV’nizde film izlerken yıldırım yakınlardaki bir trafoya çarptığında, bu akım TV’nizi bozabilir ve sizi de tehlikeye atabilir.
Ne yapmalısınız: Fırtına sırasında elektrikli cihazları prizden çekin veya önemli cihazlar için aşırı gerilim koruyucuları kullanın.
2. Duş Almayın veya Akan Su Kullanmayın
Su, elektriği çok iyi ileten bir maddeye sahiptir. Yıldırım evinizin yakınlarına çarptığında, elektrik akımı tesisatınıza ulaşabilir. Bu, ellerinizi yıkamak, bulaşık yıkamak veya duş almak gibi günlük işleri bile tehlikeli hale getirebilir.
Somut örnek: Florida’da bir kişi, bulaşık yıkarken, yakınlardaki bir su borusuna yıldırım çarpması sonucu yaralandı.
Ne yapmalısınız: Fırtına geçene kadar suyu sadece acil ihtiyaçlar için kullanın.
3. Beton Duvarlara veya Zeminlere Yaslanmayın
Beton, içindeki metal takviyeler nedeniyle elektriği iletebilir. Fırtına sırasında beton duvarlara yaslanmak veya beton zeminde yatmak, yıldırımın enerjisine maruz kalmanıza neden olabilir.
Dışarıda Kaçınılması Gereken Aktiviteler
Elektrik fırtınası sırasında dışarıda kalırsanız, ilk amacınız barınak bulmak olmalıdır. Güvenliği ararken, bu yaygın hatalardan kaçının:
1. Ağaçların Altında Durmayın
Birçok kişi, fırtına sırasında bir ağacın iyi bir sığınak sağlayacağını düşünür. Gerçekte ise ağaçlar, bulunulabilecek en tehlikeli yerlerden biridir. Yıldırım genellikle yüksek nesnelere çarpar ve akım ağacın gövdesinden toprağa doğru yayılabilir—tam da siz orada dururken.
Somut örnek: Bir dağcı, fırtına sırasında ağaç altında sığındı ve ağaç yıldırım çarptığında ağır yaralar aldı.
Ne yapmalısınız: Düşük alanlarda barınak arayın ama su birikintilerinden veya açık alanlardan kaçının.
2. Açık Alanlarda ve Tepelerde Durmayın
Açık bir alanda en yüksek nesne olmak, yıldırım için cazip bir hedef haline gelmenize yol açar. Bir tepenin üstünde veya geniş bir alanda durmak sizi adeta bir yıldırım paratoneri haline getirir.
Somut örnek: Bir çiftçi, açık alanda çalışırken yıldırım çarpması sonucu hayatını kaybetti çünkü etrafında daha yüksek yapılar yoktu.
Ne yapmalısınız: Yere çökün, ayaklarınızı birleştirin ve düz yatmaktan kaçının.
Göz Ardı Edilebilecek Aktiviteler
Birçok masum görünen davranış, fırtına sırasında risk oluşturabilir. İşte dikkat etmeniz gereken daha az belirgin aktiviteler:
1. Metal Eşyalara Dokunmayın
Metal, elektriği mükemmel ileten bir malzemedir. Bisikletler, metal uçlu şemsiyeler veya metal parmaklıklar, yıldırım çarptığında elektrik akımını taşıyabilir.
2. Kablolu Telefon Kullanmayın
Evet, bu sabit hatları da kapsar! Yıldırım çarptığında, elektrik akımı telefon hattı üzerinden geçebilir.
Somut örnek: Fırtına sırasında sabit telefonda konuşurken, bazı insanlar yıldırım çarpması sonucu yaralanmıştır.
Ne yapmalısınız: Eğer telefonla konuşmanız gerekiyorsa, cep telefonu veya kablosuz cihazları kullanın.
Arabalarınız Hakkında Ne Düşünmelisiniz?
Arabalar, metal dış yüzeylerinin Faraday kafesi işlevi görmesi nedeniyle fırtına sırasında nispeten güvenli bir yer olabilir. Ancak yine de bazı önlemler almanız gerekir:
- Fırtına sırasında aracın metal kısımlarına veya kapı çerçevelerine dokunmayın.
- Ağaçların veya elektrik hatlarının altına park etmekten kaçının, çünkü düşen parçalar yaralanmalara veya hasara neden olabilir.
Yıldırım İkinci Kez Çarpar mı? Efsaneler ve Gerçekler
Yıldırım hakkında en büyük efsanelerden biri, aynı yere bir daha çarpmadığıdır. Gerçekte ise yıldırım, özellikle yüksek yapılar gibi uzun nesnelere birden fazla kez çarpabilir. Bu efsaneleri anlamak, güvenlik kararlarınızı doğru bir şekilde almanızı sağlar.
Sonuç
Elektrik fırtınaları doğal bir mucizedir, ancak saygı gösterilmesi gereken bir güçtür. Nelerden kaçınmanız gerektiğini bilerek ve doğru önlemleri alarak zarar görme riskinizi büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Unutmayın:
- İçeri kalın ve su veya elektrikli cihazlardan kaçının.
- Dışarıda yüksek nesnelerden, açık alanlardan ve metalden kaçının.
- Hava durumu hakkında bilgi sahibi olun ve hazırlıklı olun.
Bir dahaki sefere yıldırımın uzaklarda parıldadığını gördüğünüzde, kendinize şu soruyu sorun: Gerçekten güvende olmak için her şeyi yapıyor muyum?